Iedere coach heeft zijn eigen stijl. Hier vertel ik hoe ik coachte als bondscoach toen ik bondscoach was van het Zwitserse nationale heren hockeyteam. En hier kun je lezen over mijn speeches over hockey.
Zwitserse nationale heren hockeyteam
Op een gegeven moment kreeg ik een kans om bij de Zwitserse omni-vereniging Grasshoppers in de zomer hockeytraining aan de jeugdteams te geven. Vervolgens ben ik als verantwoordelijk eind coach mee geweest naar een drietal Europacups voor clubteams. En uiteindelijk ben ik bondscoach geworden van het Zwitserse nationale heren hockeyteam.
Teleurstellingen en successen
Als coach heb ik teleurstellingen gehad. Ik ben gedegradeerd met hockeyteams. En ik ben voortijdig ontslagen door slechte resultaten. Daartegenover staan ook een groot aantal successen. Ik ben een aantal keer met de teams gepromoveerd en we hebben medailles behaald op diverse Europa Cups voor clubteams en Europa Cups voor nationale teams.
Ik wil je in dit blog vertellen hoe ik coachte als bondscoach en hoe ik alles aan pakte. Ik was hockey coach, maar de manier van aanpak en het coachen werkt natuurlijk ook in het voetbal. Dus jij als voetbalcoach en voetbaltrainer kunt de coach principes gewoon overnemen.
Leiderschapsstijl als bondscoach
Als coach heb ik iets van een democratische coach, zakelijke coach en van een autoritaire coach. Dit hing af van het moment en van waar het over ging.
Democratische coach
In sommige dingen en op sommige momenten was ik een democratische coach. Op de momenten dat het kon wilde ik altijd praten over de strategie en allerlei andere zaken. Terwijl op andere momenten zoals voor, tijdens en vlak na de wedstrijd er geen uitvoerig overleg mogelijk was. Tijdens de training was er wel wat overleg, maar dat beperkte zich tot maximaal één a twee minuten!
Zakelijke coach
Ook ben ik in een aantal opzichten een zakelijke coach. Ik was erg goed georganiseerd en had een heel logische en heldere benadering. Ik heb niets van een liberale coach en van een intensieve coach. Mijn coachstijl is door de jaren heen veranderd.
Respect en waardering
Als trainer coach heb ik altijd respect en waardering voor de spelers gehad. Dat begint al met hoe je spelers aanspreekt. Ik sprak de spelers met hun voornaam aan en absoluut niet met hun achternaam en rugnummer. En ook niet met hun bijnaam! Sommige coaches spreken hun team aan met: “sissies” en dergelijke negatieve en onsympathieke termen. Ik sprak ze aan met tijgers!
Er was op de juiste momenten altijd overleg mogelijk over alle denkbare zaken. Ook heb ik altijd respect en waardering gehad voor alle tijd, energie en inzet die de spelers in hun sport staken!
Teambuilding
Ik heb altijd heel erg gehamerd op WIJ, WIJ en WIJ. Ik ben van mening dat alle speler iets goeds inbrengen. De ene speler is fysieke sterk, de ander is technisch sterk en weer een andere speler is super goed voor de sfeer! En ik denk dat dit heel erg belangrijk is dat een coach dit zich realiseert! Een team moet in alle opzichten in balans zijn. Een team met alleen technische spelers zal nooit optimaal kunnen presteren. Met andere woorden, alle spelers zijn belangrijk!
Alle spelers zijn belangrijk
Vaak gaat alle lof naar spelers die veel scoren! Maar laten we eerlijk zijn, als ze de bal niet goed aangespeeld krijgen houdt het gewoon op! Dan is de kans veel kleiner dat ze een doelpunt maken.
Ik was altijd bewust bezig om een hechter team te creëren. Hoe hechter de team band is, hoe betere resultaten er behaald zullen worden. Ik deed dus bewust aan teambuilding! Ik liet het team naar elkaar groeien door verschillenden technieken te gebruiken.
Ik liet ze zware lichamelijke arbeid verrichten en ontwikkelde een speelwijze waar elke speler een duidelijke en concrete taak had. Ik gaf de spelers bewust verantwoordelijkheid en ik gebruikte inspirerende en motiverende doelstellingen! En soms waren er situaties waar ik het team bewust van de buitenwereld afschermde waardoor de teamleden extra naar elkaar groeiden.
Elkaar nodig hebben
Elke speler moet zich dus realiseren dat ze elkaar nodig hebben! WIJ! Elke speler moet in dienst van het team spelen terwijl hij wel zijn unieke kwaliteiten moet gebruiken. Jij als coach moet ervoor zorgen dat iedereen binnen het team belangrijk gemaakt wordt en serieus genomen wordt. Iedereen heeft iets unieks en iets waardevols voor het team!
Kwaliteit benutten
Daarnaast is het de kunst om van elke speler zijn kwaliteit te benutten. En hem dus op een positie zetten waar hij zijn kwaliteiten kan benutten! Terwijl je hem daarnaast ook de vrijheid geeft om zijn kwaliteiten te kunnen benutten.
Coachen als bondcoach: motivatie en zelfvertrouwen
Als coach heb ik altijd veel aandacht besteed aan het motiveren van het team! Een doelstelling op zich motiveert wel wat, maar het is geen super krachtige motivatie. Ik maakte gebruik van diverse motivatietechnieken.
Elke training en elke wedstrijd was ik voortdurend bezig om het team te motiveren. Ik vertelde bijvoorbeeld over de aankomende tegenstander en vertelde over hun kwaliteiten. En als we nog niet tegen deze tegenstander gespeeld hadden haalde ik informatie uit de wedstrijdresultaten, verslagen en de ranglijst.
Tijdens alle trainingen en besprekingen confronteerde ik het team wanneer ze iets niet overtuigend en goed uitvoerden en er niet volledig voor gingen. En ik vertelde ze ook dat als we zo zouden spelen zoals we nu trainden dat we dan een slechte wedstrijd zouden spelen en zouden verliezen. En dat we dan op de derde of vierde plaats zouden komen.
Ik motiveerde het team door ze altijd in hun kracht te zetten! Ik gaf aan dat ik absoluut niet twijfelde of we zouden kunnen winnen aangezien we enorme kwaliteiten hebben. En vervolgens benoemde ik deze kwaliteiten ook! Ik gaf aan: we winnen op voorwaarde dat we de afspraken nakomen en iedereen er honderd procent voor gaat.
Zelfvertrouwen
Aan het vergroten van het zelfvertrouwen van de spelers van het team heb ik altijd heel veel aandacht aan besteed. Ik vertelde vaak over hun kwaliteiten. Aangezien het team moet zien, ervaren en voelen dat het goed gaat heb ik de speelwijze altijd eenvoudig gehouden. Doordat ze merkten dat het lukte kregen ze zelfvertrouwen. Mijn motto is: doe de simpele dingen goed en eenvoudig!
Vooral de laatste training voor de wedstrijd was eenvoudig! Tijdens deze training liet ik alleen oefeningen uitvoeren die de spelers goed kenden en goed beheersten! Met andere woorden ik koos oefeningen waar ik zeker van wist dat de spelers ze goed beheersten en goed uit konden voeren! Aan de laatste training voor de wedstrijd moest de spelers een goed gevoel aan over houden!
Positief
In mijn coaching was ik positief! Ik focuste altijd op wat goed ging en vertelde daarna hoe het nog beter kon! Ik focuste altijd op groei en ontwikkeling! “Als we het zo aanpakken gaat het volgende keer beter!” “Als je dit doet heb je meer kans dat het goed gaat!”
De coaching was altijd oplossingsgericht en gericht op hoop, kansen en mogelijkheden. De spelers konden vertrouwen op een goede toekomst! Hierdoor kregen de spelers zelfvertrouwen! Daarnaast geloofde ik ook echt in de spelers en vertrouwde erop dat ze de afspraken zouden nakomen. Wat je als coach denkt heeft een directe invloed op je spelers. Als je als coach weet dat het team de afspraken nakomt en dat ze in staat zijn om de gemaakte afspraken na te komen geef dat de spelers automatisch zelfvertrouwen!
Fysieke basiseigenschappen
Als coach van seniorenteams besteedde ik veel aandacht aan tactiek, mentaliteit en aan de fysieke basiseigenschappen zoals uithoudingsvermogen, snelheid, coördinatie en kracht. Ik besteedde minder aandacht aan de techniek.
In mijn optiek besteden hockeytrainers en hockeycoaches te weinig aandacht aan het vergroten van het uithoudingsvermogen. Hun filosofie is dat je uithoudingsvermogen ook met allerlei oefeningen, spelvormen en partijvormen kunt trainen. Dit ontken ik absoluut niet! Er zijn absoluut een aantal voordelen om met bal te trainen.
Echter, ik ben van mening dat je sommige trainingsmethodes beter kunt uitvoeren zonder bal. De reden hiervoor is dat de intensiteit van de oefeningen uitvoeren altijd afhankelijk is van de techniek die de speler heeft. Als een speler niet zo veel techniek heeft kan hij de oefening niet in een hoog tempo uitvoeren. Vandaar dat ik vooral aan het begin van het seizoen spelers veel liet lopen zonder bal! Later in het seizoen trainde ik met bal.
Uithoudingsvermogen
Ik trainde het uithoudingsvermogen in allerlei facetten het gehele seizoen door! Hierdoor hebben we veel wedstrijden gewonnen omdat we aan het eind van de wedstrijd fitter waren en meer lucht hadden dan de tegenstander.
Kort samengevat
Ik trainde de fysieke eigenschappen het hele seizoen door en besteedde hier veel aandacht aan. En aan het begin van het seizoen en bij de voorbereiding na de winterstop trainde ik veel op het uithoudingsvermogen zonder bal. In de andere periodes trainde ik het uithoudingsvermogen met bal. Maximale snelheid trainen, puur als doel om fysiek sneller te worden, kan in mijn optiek alleen optimaal gebeuren als je traint zonder bal.
Coachen als bondscoach: verantwoordelijkheid nemen
Een heel belangrijk uitgangspunt bij het coachen was dat we als team altijd de volle verantwoordelijkheid nemen. Focus je op dingen die je zelf in de hand hebt en kunt beïnvloeden!
Scheidsrechter
Het volgende kwam regelmatig voor. Een scheidsrechter nam in onze ogen een verkeerde en voor ons nadelige beslissing. Meestal gaan de spelers en de coach verhaal halen. En ik denk dat dit niet goed is. Je focus verplaats je dan naar dingen die je niet kunt beïnvloeden! En als je het toch probeert, kan het heel goed tegen je werken. De kunst is dan om je als speler en coach te focussen op de taken die je moet doen. Als je de taken goed uitvoert speel je goed. En als je goed speelt is de kans groot dat je de wedstrijd wint.
Emoties
Dit is niet altijd even makkelijk! Ik moet heel eerlijk bekennen dat er momenten zijn geweest waarin ik me als coach emotioneel heb mee laten slepen. Op zo’n moment was ik niet aan het coachen, maar eigenlijk herrie aan het maken. En weet je wat het grote probleem dan was? Als ik geëmotioneerd reageerde en langs de lijn heen en weer liep verloor ik het overzicht over de wedstrijd. Wat de kwaliteit van coachen nou niet echt ten goede kwam!
Verantwoordelijk is natuurlijk een veel breder begrip. Zeg je als coach dat een speler pech heeft als hij mist? Of geef je hem zelf de verantwoordelijkheid en zeg je “Volgende keer moet je je schouder iets meer indraaien. Dan heb je wel de kans dat je scoort!” Ik nam als trainer/coach altijd de verantwoordelijkheid. En ik coachte de spelers erop dat ze dat ook zouden doen!
Coachen als bondscoach: ontwikkeling
De trainer/coach motiveert en maakt de spelers beter. Maar wie motiveert en maakt de trainer/coach beter? Jij als coach moet voortdurend gemotiveerd blijven ook al vind je het trainen en coachen nog zo leuk! Door het volgen van cursussen, workshops en trainingen krijg je nieuwe kennis. Ook krijg je door het lezen van vak literatuur en bibliografieën van trainers en coaches nieuwe kennis en allerlei mooie inzichten.
Nieuwe kennis, inzichten en eye openers zorgen ervoor dat jij je als trainer/coach blijft ontwikkelen en blijft groeien en beter in het trainen en coachen wordt. Hoe meer kennis jij als trainer/coach hebt hoe gemotiveerder en beter je als trainer/coach wordt en hoe beter de resultaten zijn die je met je team gaat krijgen.
Beter worden en meer kennis krijgen
Vanaf het begin stond het beter worden en meer kennis krijgen bij mij hoog in het vaandel. Ik wilde echt alles weten van het hockey! Ik besteedde hier heel veel tijd aan. Ik las veel boeken, vakbladen en ging kijken bij top-trainers. Ik bezocht toernooien en analyseerde de wedstrijden. En deze analyses werkte ik thuis uit! Ook analyseerde ik hockey wedstrijden die ik op de video opgenomen had. Ik ging naar alle workshops die door de KNHB en ook door clubs georganiseerd werden. Ik was als een spons.
Technisch, tactisch, mentaal en fysiek plan
Alle kennis die ik zinvol vond verwerkte ik in vier plannen. Ik had een technisch, tactisch, mentaal en fysiek plan. Het waren uiteindelijk vier dikke multomappen. De inhoud vulde ik door de jaren voortdurend aan met nieuwe inzichten. De inhoud van deze vier multomappen werd mijn visie en het plan waarmee ik werkte. Hierdoor kon ik ook mijn visie, plan en aanpak gestructureerd naar buiten brengen. Teams vonden mijn visie helder en duidelijk!
Na een bepaalde periode merkte ik dat ik meer kennis had dan andere trainer-coaches die al veel langer als trainer-coach actief waren. Doordat ik mezelf zo enorm ontwikkeld had werd ik bondscoach van het Zwitserse nationale heren hockey team terwijl ik ooit eens een jaartje gehockeyd had.
Blijf voortdurend leren als je met je teams betere resultaten wilt en als jij op een hoger niveau wilt trainen en coachen!
Coachen als bondscoach: eigen mindset en instelling
Voordat ik uiteindelijk als coach naar Europa Cups voor clubteams en nationale teams ging heb ik veel tegenslagen, mislukkingen en frustraties gehad en veel fouten gemaakt.
Een toverformule die ik altijd heb toegepast heb is: uithuilen, ervan leren, het anders aanpakken, doorgaan en mezelf blijven ontwikkelen! Coachen als bondscoach vraagt van je dat je je voortdurend blijft ontwikkelen. Alles wat de moeite waard is heeft veel tijd nodig om het te realiseren. Wat ik je nu ga vertellen is eenvoudig en voor de hand liggend, maar het maakt echt het verschil tussen succes en geen succes.
Geef altijd en in elke situatie het goede voorbeeld!
Als trainer coach heb ik altijd het goede voorbeeld gegeven. En dat geldt voor alles. Dat geldt voor je houding, optreden, communiceren en voor het nakomen van de gemaakte afspraken. Als je dit niet doet raak je je geloofwaardigheid als coach kwijt en ontstaat er ergernis bij de spelers. Spelers vertrouwen je dan niet meer.
Als je het leuk vindt als ik hier een keer over kom vertellen, neem dan contact met me op of lees verder bij sport spreker hockey.
