Er wordt nu erg gekeken naar het functioneren van de voormalig bondscoach Frank de Boer en de spelers van het Nederlands voetbal elftal. Natuurlijk is Frank de Boer als bondscoach verantwoordelijk. En natuurlijk moeten de spelers het uiteindelijk op het veld doen. Maar de werkelijke oorzaak ligt veel dieper! We kijken en we oordelen over de prestaties van de korte termijn, maar de werkelijke oorzaak is onze eigen Nederlandse voetbalcultuur!
In 2015 organiseerde de KNVB een groot symposium en daar werd gekeken hoe het komt dat het Nederlandse voetbal internationaal niet goed presteert! Er waren twee speerpunten. Eén speerpunt was: ‘’het ontbreken van een winnaarsmentaliteit!’’.
Vakblad De Voetbaltrainer heeft me toen benaderd om een artikel te schrijven over het ontwikkelen van een winnaarsmentaliteit bij een voetbalteam. In dit artikel heb ik beschreven hoe je een winnaarsmentaliteit bij de spelers kunt creëren.
Instelling in het Nederlandse voetbal
We hebben in Nederland goede voetballers, maar als ik kijk naar andere landen dan missen we de wil om ten koste van alles te winnen! Het optreden op het veld is niet overtuigend en laat niet echt zien dat de spelers echt willen winnen. Andere nationale teams stropen hun mouwen op en doen er echt alles voor om te winnen! Daar is echte strijd, passie en inzet! Onze eigen Nederlandse voetbal cultuur is de boosdoener van een gebrek aan winnaarsmentaliteit.
Selectie
Het begint al bij het selecteren. Als coach heb ik geselecteerd. Ik heb op deze selectietrainingen veel druk gelegd zodat de winnaars goed presteerden en automatisch naar boven dreven. Na de selectietrainingen gaven enkele ouders commentaar dat hun kinderen de druk op het selecteren wel erg groot vonden. En dat hun kind de druk eigenlijk niet aankon! Bingo!
Winnaars zijn spelers die op de belangrijkste momenten goed presteren en het verschil maken. Spelers die afvallen zijn geen winnaars omdat ze de druk niet aankunnen! Dus selecteer op spelers die de druk aankunnen en juist dan het verschil maken! Als je hier jaar in, jaar uit op selecteert gaan spelers hieraan wennen. Ze weten dan niet beter! En hierdoor kunnen ze beter met de druk omgaan. Winnen kun je leren!
Consequenties
Als ik naar trainingen kijk zie ik dat verliezen en iets niet goed uitvoeren bijna nooit een consequentie heeft! Je zegt dan eigenlijk als trainer en coach: ‘’Het maakt niet uit als je verliest of iets verkeerd uitvoert’’. Bij de spelers is er dan geen enkele drang om het beter te doen!
Op het moment dat verliezen of iets niet goed doen een consequentie heeft, bijvoorbeeld een opdracht uitvoeren dan zullen de spelers beter hun best doen om de opdracht niet te hoeven uit te voeren! Bingo!
Als je dit nu leest en denkt: dat kan toch niet! Denk dan eens na over hoe we opgevoed zijn. Als we iets deden wat je ouders niet wilden kreeg je straf. En als je iets deed wat je ouders wilden werd je beloond. Dit is het behaviorisme. En waarom zou je dit tijdens de voetbaltraining niet kunnen toepassen?
Gaat het bij topsport niet gewoon om winnen?
Zo regelmatig hoor ik dat het “mooi voetballen” een prioriteit van het Nederlands voetbalelftal is. Hoezo moet je mooi voetballen? Gaat het bij topsport niet gewoon om te winnen? Onze voetbalcultuur verwacht en eist min of meer dat er mooi gevoetbald wordt.
In andere voetbalculturen gaat het gewoon om winnen. De mouwen worden opgestroopt en de spelers strijden voor elke bal en voor elk duel. En als zo’n voetbalteam een draak van een wedstrijd speelt en toch wint is iedereen blij en gelukkig! Het doel is bereikt: winnen!
Door het mooi voetballen als prioriteit en soms ook wel als doel te zien leg je een totaal verkeerde focus. Het spel hoeft niet mooi te zijn. Het gaat er om dat de spelers de afspraken goed uitvoeren en dat ze de juiste keuzes maken. En als de spelers dat doen komen ze in een flow en lukt er steeds meer. En dan ziet het voetbal er steeds mooier uit!
Onze kwaliteit is tevens onze valkuil
We gaan terug naar 2003 toen ik bondscoach was van het Zwitserse nationale heren hockey team. We speelden de Europacup A zaalhockey in Santander. En we speelden met Zwitserland tegen Nederland. Nederland was technisch stukken sterker en we wonnen de wedstrijd met 3-6. We behaalden dat toernooi brons en Nederland degradeerde.
Nederland was sterker! Viel voortdurend aan en creëerde allerlei kansen. Wij verdedigden op onze eigen helft. Door de schatting dat we om de zoveel tijd in balbezit kwamen wisten we ongeveer hoeveel counters we kregen en het percentage wat we daarvan moesten benutten.
Speelde Nederland mooi en aanvallend hockey? Ja absoluut! Maar ze wonnen niet! Was het mooie spel succesvol? Ehhh nee. Speelden wij mooi aanvallend hockey? Ja sommige counters waren echt fantastisch om te zien. En daarnaast verdedigden we heel goed. En dat was ook super mooi om te zien! Was de speelwijze effectief? Ja absoluut!
Mindset in het Nederlandse voetbal
Terug naar het Nederlandse voetbal. Natuurlijk moet je doelpunten maken. We vinden in de Nederlandse voetbalcultuur dat het accent altijd op de aanval moet liggen. Maar we weten ook allemaal dat als je aanvalt je veel ruimte weggeeft voor de counter van de tegenpartij. En daar azen ze ook op!
Ik denk dat het goed zou zijn om meer accent te leggen op de verdediging. En de aanvallende en meer verdedigende speelwijzen tijdens de wedstrijd met elkaar af te wisselen.
Ik wil Frank de Boer een groot compliment geven. Hij had de moed om een ander systeem te spelen! Frank de Boer was bondscoach en dat betekent dat hij het vertrouwen van de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond) gekregen heeft.
Ondanks het vertrouwen van de KNVB heeft hij en daardoor ook het team zoveel narigheid over zich heen gehad omdat hij volgens velen niet de goede formatie gekozen heeft. Maar onthoudt: als je altijd hetzelfde doet krijg je hetzelfde resultaat! En aangezien de resultaten de laatste jaren niet optimaal waren is het wenselijk dat er iets ging veranderen. Frank wilde betere resultaten en besloot daarom voor een andere formatie te kiezen.
De Nederlandse voetbalcultuur is in dit opzicht conservatief. We houden vast aan het verleden terwijl een andere formatie, speelwijze en aanpak soms nodig is om betere resultaten te kunnen behalen.
Nederlandse voetbalcultuur
Als je het Nederlandse voetbal een boost wilt geven zal de Nederlandse voetbalcultuur moeten veranderen. Je zult geregeld dingen moeten wijzigen. Dit geldt niet alleen voor het Nederlands voetbalelftal en alle andere nationale voetbalselecties, maar ook voor clubs in de Eredivisie en eerste divisie (Keuken Kampioen Divisie) en voor alle amateur voetbalclubs.
- Leg meer accent op de winnaarsmentaliteit. En begin bij het selecteren. En ontwikkel tijdens de trainingen en wedstrijden een winnaarsmentaliteit.
- Leg het accent op de taken goed uit te voeren, de juiste beslissingen te nemen en op het winnen! Mooi voetballen is een resultaat van het goed uitvoeren van de taken, het nemen van de juiste beslissingen en van de wil om echt te willen winnen!
- Leg meer accent op de verdedigende speelwijze. En wissel aanvallend spel met verdedigend spel af.
- Openstaan voor ontwikkelingen. Als je betere resultaten wilt behalen zul je geregeld je formatie, speelwijze en aanpak moeten wijzigen.
Hoi Rob,
Ik heb er weinig verstand van, maar wat je schrijft, snijdt wel hout. Ik snap wat je bedoelt. Maar volgens de heren uit mijn gezin, werd er helemaal geen mooi voetbal gespeeld door Nederland. Wel door de Hongaren (?) Tegen de arrogante Fransen. Ik ga vanavond net doen of ik er ook verstand van heb en jouw visie in de groep gooien. Ben benieuwd wat zij ervan vinden.
Ha Pamela, dank je wel voor je reactie. Het was inderdaad niet zo mooi voetbal. Waar ik eigenlijk op doelde was dat veel mensen het belangrijk vinden dat er mooi gevoetbald wordt. Terwijl het in mijn ogen niet belangrijk is. In de topsport gaat het uiteindelijk om het winnen! Dus hoe er gewonnen wordt is mijn ogen niet belangrijk.
Ik ben wel heel erg benieuwd wat ze van mijn visie vinden.